Tajland je u ponedjeljak bombardovao kambodžanske ciljeve nakon što je saopštio da je tajlandski vojnik ubijen u prekograničnoj pucnjavi. Kambodža je saopštila da su četiri civila ubijena u dvije pogranične provincije, iako nije bilo jasno da li su ih pogodili tajlandski vazdušni udari, piše New York Times.

Borbe predstavljaju oštru eskalaciju tenzija između dvije jugoistočnoazijske države. U julu je pet dana borbi duž zajedničke granice usmrtio najmanje 40 ljudi i raselio stotine hiljada. Dvije države su se složile oko primirja krajem jula, djelimično uz posredovanje Trampa, ali je Tajland u novembru suspendovao mirovne pregovore.

Šta se dogodilo na granici?

Tajland je saopštio da je upotrebio borbene avione F-16 da bombarduju kambodžanske vojne ciljeve u ponedjeljak, a Kambodža je potvrdila da su tajlandski avioni napali oko 9 časova.

Tajland je naveo da je udario u znak odmazde za napad Kambodže ranije tog dana, u kojem je ubijen najmanje jedan tajlandski vojnik, a osam ih je ranjeno u pograničnoj provinciji. Nije bilo odmah jasno koliku štetu su tajlandski vazdušni udari nanijeli.

- Ako želite da se borba zaustavi, idite i recite to agresoru - izjavio je u ponedjeljak Anutin Čarnvirakul, premijer Tajlanda.

Kambodža je saopštila da su četiri civila ubijena, a devetoro ranjeno tajlandskom vatrom. Hun Sen, faktički lider Kambodže, pozvao je na uzdržanost.

- Sve snage na prvoj liniji moraju ostati strpljive - napisao je u ponedjeljak na svojoj Fejsbuk stranici.

Oko pola miliona ljudi raseljeno je u ovom talasu borbi. Tajlandska vojska je saopštila da se 438.000 ljudi sklonilo u skloništa, a kambodžanski zvaničnici naveli su da su se desetine hiljada povukle od granice.

Neprijateljstva su uslijedila nakon prekogranične razmjene vatre u nedjelju, koja nije bila smrtonosna, ali je podigla tenzije, pri čemu su se obje strane međusobno optužile za pokretanje borbi.

Šta se desilo sa primirjem?

Nakon prethodnog izbijanja nasilja u julu, dvije zemlje su pristale na primirje koje su posredovali Tramp i malezijski premijer Anvar Ibrahim.

Tada su zvaničnici u Tajlandu i Kambodži takođe jedni druge optuživali da su prvi otvorili vatru, a dvije zemlje su pet dana razmijenjivale pucnjavu i granatiranje. Najmanje 40 ljudi je poginulo, a stotine hiljada raseljeno.

Nakon primirja, dvije zemlje nastavile su da razmijenjuju optužbe. U novembru, potkopavajući Trampove napore da se prikaže kao globalni mirotvorac, Tajland se povukao iz mirovnih pregovora sa Kambodžom nakon što su dva tajlandska vojnika bila ranjena od eksplozije mina u spornom pograničnom području.

U saopštenju u ponedjeljak, Anvar je rekao da "naš region ne može da priušti da dugotrajni sporovi klize u cikluse konfrontacija".

Zašto se Tajland i Kambodža bore?

Sukob između Tajlanda i Kambodže podstaknut je nacionalističkim rivalstvima i dugotrajnim graničnim sporovima, a borbe izbijaju povremeno još od 2008. godine. Prije sukoba u julu, posljednji veći smrtonosni incident desio se 2011.

Veći dio sukoba odnosi se na neslaganja oko granice duge oko 800 kilometara, čiji su veliki dijelovi nejasno određeni.

Ta neslaganja potiču od mape iz 1907. napravljene tokom francuske kolonijalne uprave, koju Tajland i Kambodža različito tumače. Neka od najnapetijih područja duž granice dom su vijekovima starih hramova.

Sporovi o tome gdje bi granica trebalo da bude i ko posjeduje hramove u regionu doveli su do decenija trzavica.

Prasat Preah Viher i Prasat Ta Muen Tom, dva hindu hrama iz perioda Kamerskog carstva udaljena oko 150 kilometara jedan od drugog, spadaju u ključna mjesta gdje su tenzije eskalirale u julu. U ponedjeljak je tajlandska vojska saopštila da je jedan od njenih vazdušnih udara pogodio radio kulu u blizini hrama Preah Viher.

Da li je bezbjedno putovati u Tajland i Kambodžu?

U ponedeljak su ambasade SAD u Tajlandu i Kambodži pozvale američke državljane da izbjegavaju putovanja unutar 50 kilometara od granice Tajland-Kambodža.

Ambasade su navele u saopštenjima da prate izvještaje o "značajnoj eskalaciji" borbi i da situacija ostaje "nestabilna", prenosi beogradski Telegraf.