On ističe da bi se na određeni način moglo reći da je novonastala situacija, koja se odnosi na rusko-ukrajinsku krizu, za naše tržište otvorila i određene nove mogućnosti. 

"Na primjer, brojne kompanije koje su prije pandemije sarađivale sa dobavljačima iz Azije, zbog jednostavnijih procedura i blizine tržišta, sada su se okrenule partnerima u našem regionu", ističe Filipović u intervjuu za portal InfoBijeljina.

FILIPOVIĆ: Predstavništvo Republike Srpske u Austriji je osnovala Vlada Republike Srpske s ciljem da pruža podršku unapređenju saradnje između institucija i organizacija iz Republike Austrije i Republike Srpske, prije svega u oblasti privrede, preduzetništva, kulture, obrazovanja i turizma. Dakle, naša osnovna djelatnost je promocija potencijala i resursa Republike Srpske, a svojim aktivnostima doprinosimo izgradnji prijateljskih veza i unapređenju saradnje u različitim oblastima. 

Pandemija, a nakon toga i rusko-ukrajinska kriza, opteretile su društveni život na globalnom nivou, te u određenom smislu usporile i otežale razne aktivnosti. Ipak, prilagodili smo svoj rad datim okolnostima, te je veći dio naših projekata uspješno realizovan.

Prije svega, mislim na program podrške našim privrednicima. Proteklih godina kontinuirano organizujemo obuke i treninge za naše izvozno orijentisane privrednike. U saradnji sa opštinama i gradovima širom Republike Srpske, Predstavništvo je održalo seriju treninga za predstavnike naših kompanija tokom kojih smo razmjenjivali znanje i iskustvo u smislu prilagođavanja novonastalim uslovima. 

Podrška domaćim privrednicima se ogleda u pružanju informacija o stanju na tržištu, ostvarivanju kontakata u različitim sektorima, te kreiranju Biznis registra koji predstavlja bazu podataka o kompanijama iz Republike Srpske na osnovu koje se može organizovano nastupiti prema austrijskom tržištu. Aktivno smo radili i na komunikaciji prema austrijskim poslovnim subjektima, zavisno od sektora i na osnovu dosadašnje dobre saradnje sa partnerima u Austriji.

Na osnovu dobre saradnje sa Privrednom komorom Republike Srpske, Predstavništvo Srpske u Austriji uradilo je okvirni plan aktivnosti koji podrazumijeva obuke i savjetovanje za predstavnike kompanija iz Srpske. Biće sprovedeni identifikacija i targetiranje potencijalnih partnera u Austriji, te organizovani poslovni sastanci, a cilj je uspostavljanje novih i jačanje postojećih poslovnih veza.

Na određeni način, mogli bismo reći da je novonastala kriza za naše tržište otvorila i određene nove mogućnosti. Npr. brojne kompanije koje su prije pandemije sarađivale sa dobavljačima iz Azije, zbog jednostavnijih procedura i blizine tržišta, sada su se okrenule partnerima u našem regionu. Pokazuje to i statistika - posljednji podaci iz 2021. godine svjedoče da je u Republici Srpskoj ostvarena rekordna pokrivenost uvoza izvozom, te da je zabilježen značajan rast izvoza od čak 20 odsto u odnosu na 2020. godinu. 

FILIPOVIĆ: Globalno gledano, situacija jeste komplikovana. Društveno-politička kretanja u Evropi utiču snažno i na ekonomske tokove, a kao posljedicu toga imamo situaciju da se čak i vodeće evrpske privrede suočavaju sa izazovima inflacije i nestašice resursa. Međutim, naše aktivnosti se nastavljaju i u datim okolnostima.  Uzimajući u obzir okolnosti u kojima cijela Evropa funkcioniše, možemo reći da smo zadovoljni urađenim. Nastavili smo sa promocijom naših privrednih potencijala. Pored već pomenutih treninga za izvozno orijentisane privrednike, razvili smo naš Biznis registar koji je dostupan putem interneta i koji je prilagođen partnerima u Austriji, te realizovali tzv. "outrič" (eng. Outreach) program na način da smo, zavisno od sektora, ponude naših kompanija slali ciljano menadžmentu austrijskih kompanija.

U kontinuitetu radimo i na promociji naših turističkih potencijala. Ostvarili smo kontakte sa predstavnicima turističkih agencija i institucija u Austriji kojima smo predstavili našu turističku ponudu. Zahvaljujući dobroj saradnji sa Turističkom organizacijom Republike Srpske, svake godine organizujemo predstavljanje Republike Srpske na sajmu turizma u Beču i drugim manifestacijama, a istakli bismo i saradnju sa Olimpijskim centrom Jahorina sa kojima radimo na predstavljanju kapaciteta i znamenitosti Jahorine javnosti širom Austrije.

Takođe, posvećeni smo jačanju veza unutar srpske zajednice u Austriji, te sa naročitim zadovoljstvom podržavamo inicijative i aktivnosti mladih, studenata i brojnih udruženja širom Austrije. Zajedno sa institucijama Republike Srpske i Srbije, Predstavništvo sarađuje sa svim relevantnim predstavnicima srpske dijaspore i sa brojnim srpskim klubovima i kulturno-umjetničkim društvima. Aktivnosti naših klubova bile su otežane zbog pandemije, te smo nastojali da pružimo podršku našim udruženjima kako bi uspješno prevazišli ove izazove.

Ove godine biće nastavljena i uspješna saradnja sa Univerzitetskim kliničkim centrom Republike Srpske na realizaciji projekta razmjene iskustava i prenosa znanja sa bolnicama iz Beča. Dakle, i u novonastalim okolnostima aktivnosti Predstavništva se nastavljaju gotovo jednakim intenzitetom, a osnovni cilj je stvaranje mogućnosti za proširenje saradnje sa Austrijom u različitim oblastima.

FILIPOVIĆ: Naše aktivnosti obuhvataju i inicijative za razvoj institucionalne saradnje na saveznom nivou te sa regijama/pokrajinama u Austriji. Prioritet je pronalaženje partnera za učešće u zajedničkim regionalnim projektima, posebno u okviru apliciranja projekata ka fondovima Evropske unije sa regijama u Austriji.

Zvanični stav Austrije je jasan i konzistentan, a to je da se poštuje ustavno - pravno uređenje BiH zasnovano na Dejtonskom mirovnom sporazumu, što znači da se poštuju ustavne nadležnosti entiteta i tri konstitutivna naroda u okviru BiH. Samo društveno-političko uređenje Austrije je takvo da pokrajine uživaju veliki nivo autonomije tako da možemo reći da je koncept decentralizovanog uređenja nešto što je u Austriji poznato i prihvatljivo.  

Takođe, Austrija snažno podržava evropski put BiH. Čak i u ovako komplikovanim uslovima u Evropi, zvanični Beč se zalaže za podršku svim zemljama Zapadnog Balkana na putu ka EU. BiH, pa tako i Republika Srpska, su veoma važni spoljnotrgovinski partneri Austrije. Geografska i istorijska povezanost, jaka i dobro integrisana dijaspora, kvalifikovana radna snaga i dobri uslovi za strane investitore – sve su to faktori koji utiču na jačanje saradnje. 

FILIPOVIĆ: Generalno, najveće interesovanje je tradicionalno za metalski i drvoprerađivački sektor, ali sve više se otvaraju mogućnosti za saradnju u oblastima prerađivačke industrije i informaciono-komunikacionih tehnologija.

Kao rezultat ranije pomenutih aktivnosti Predstavništva, ostvarena je direktna komunikacija sa više od 300 kompanija u Austriji koje su identifikovane kao potencijalni partneri, a za potrebe interaktivne baze podataka i predstavljanja na austrijskom tržištu identifikovane su, pripremljene i prevedene informacije za više od 150 izvozno orijentisanih preduzeća iz Republike Srpske. 

Do sada, više od 30 austrijskih partnera zatražilo je informacije o preduzećima iz Republike Srpske radi uspostvaljanja saradnje i realizacije projekata u različitim sektorima. Između ostalog, austrijski Vamed je pokazao interesovanje za saradnju sa preduzećima iz Republike Srpske u izgradnji budućih projekata na međunarodnom tržištu, u sektoru metalurgije dobili smo upite od strane kompanija Doka, Lajtner, Palfinger i austrijskih željeznica, u sektoru informaciono-komunikacionih tehnologija ostvarili smo kontakt sa kompanijama A1 i Huavei, a interes za jačanje saradnje pokazali su i trgovački lanci Špar, OBI, Bauhaus i REWE grupacija.

Nastavili smo sa pružanjem podrške i koordinacije za PEWAG grupaciju u Republici Srpskoj. Direktnom podrškom Predstavništva u Austriji, ostvarena je jedna od najznačajnih investicija u metalskom sektoru u Srpskoj od strane austrijske PEWAG grupacije, sa ostvarenom investicijom u visini od preko 8 miliona KM te planiranim daljim investicijama od preko 4 miliona KM te stvaranjem preko 150 novih radnih mjesta.